Fundator ustanawiając fundację i określając jej cele, przekazuje na ich realizację określony majątek (fundusz założycielski). Jaka to powinna być kwota? Polskie prawo podchodzi do tej kwestii dwutorowo. Decyduje okoliczność, czy fundacja prowadzi działalność gospodarczą, czy też nie.
Na początku przyjrzyjmy się sytuacji, w której planujemy, aby fundacja nie prowadziła działalności gospodarczej.
W tym wariancie sytuacja jest dość prosta. Ustawa nie przewiduje bowiem minimalnej wartości majątku przeznaczonego na realizację celów fundacji (o celach fundacji więcej TUTAJ). Wśród ekspertów powracała co prawda dyskusja o tym, czy należy dopuszczać rejestrację fundacji, na działanie której fundator przeznaczał bardzo niską kwotę. Zdaniem krytyków takiego rozwiązania, mogłoby to uniemożliwić osiągnięcie zakładanych celów fundacji. Ostatecznie utrwalił się pogląd, że taką sytuację należy dopuścić.
W efekcie sądy rejestrują raczej bez przeszkód fundacje, na które fundator przeznaczał kwoty w wysokości nawet kilkuset złotych. Temu poglądowi towarzyszy założenie, że fundacja w toku swojej działalności uzyska kolejne środki majątkowe. Dopiero one umożliwią realizację planów o większej skali.
Fundusz założycielski a działalność gospodarcza
Nieco inaczej rysuje się sytuacja, gdy chcemy, aby fundacja prowadziła działalność gospodarczą od samego początku jej istnienia. W takiej sytuacji ustawa wymaga, aby majątek przeznaczony na prowadzenie działalności gospodarczej wynosił co najmniej 1000 zł. Dokonujemy zatem rozdzielenia i wskazujemy, jaką kwotę przeznaczamy na działalność gospodarczą, a jaką na cele statutowe fundacji. Choć w orzecznictwie istnieje pogląd, że takie rozdzielanie nie jest konieczne, to jednak zwiększa ono przejrzystość i nie pozostawia pola na wątpliwości.
Należy przy tym pamiętać, że podstawowym celem fundacji nie jest działalność gospodarcza. Przyjęło się zatem, że na działalność statutową należy przeznaczyć kwotę wyższą od tej przeznaczonej na działalność gospodarczą.
Największą akceptacją cieszy się pogląd wskazujący, że kwota przeznaczona na działalność statutową powinna być dwukrotnie wyższa od tej przeznaczanej na działalność gospodarczą. Zatem, skoro ustawa nakłada na nas obowiązek przeznaczenia co najmniej 1000 zł na działalność gospodarczą, to na działalność statutową powinniśmy przeznaczyć 2000 zł. Prosty rachunek wskazuje, że w tym najbardziej podstawowym wariancie fundusz założycielski wynosi 3000 zł. W praktyce zdarza się niejednokrotnie, że sądy rejestrowe dokonują wpisów fundacji, w których na działalność gospodarczą fundator przeznacza 1000 zł, a na działalność statutową np 1100 zł. Jest to możliwe, choć należy się liczyć z odmową wpisu takiej fundacji do rejestru.
Pamiętajmy, że wskazane wyżej kwoty należy traktować jako kwoty minimalne. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby przeznaczyć na fundację większą sumę, co zwiększy możliwości jej działania już na starcie. Najczęściej tak się właśnie dzieje, co zresztą jest wskazane. Fundator przekazuje fizycznie majątek fundacji tuż po jej rejestracji.
